УДК 349.3
Dr hab. Wiesława Miemiec
ZASADY I ZAKRES PRZYZNAWANIA DOTACJI Z BUDŻETU JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO, OBJĘTYCH NADZOREM REGIONALNYCH IZB OBRACHUNKOWYCH
Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławsk, Republic of Poland
В статье описывается понятие и основные характеристики расходов, осуществляемых в юридической форме дотаций из бюджета местных органов самоуправления. Также характеризуются типы дотаций, выделяя объектные, субъектные и целевые дотации. Особенно тщательно проанализированы условия и обязательства по получению и расчету дотаций, а также последствия, связанные с их неправильным использованием.
Problem obrony otoczacego srodowiska i problem zrealizowania zasad biologicznego bezpieczenstwa porusza interes nie tylko obywatelow oddzielnego panstwa, ale i wszelkiego czlowieczenstwa. Trzeba zwrucic uwage na ten fakt, ze w polskim systemie prawowym tez odbywa sie finansowanie wydatkow panstwa i reyer na finansowanie wydatkow panstwa po obronie obywatelow od wynikow dzialalnosci organizacyj podstawowych, ktora dotyczy sie biologicznej etyki, z celem ekologicznego biezpieczenstwa ludnosci. Jako gwarancja wystepuje i nadzor regionalnych izb obrachunkowych.
W art. 11 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych ustalono zamknięty katalog uchwał i zarządzeń podejmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego, które objęte są nadzorem sprawowanym przez kolegia regionalnych izb obrachunkowych [1]. W ust. 1 pkt 4 powyższego przepisu przewiduje się, że zakresem właściwości nadzorczej kolegium regionalnej izby obrachunkowej objęte są uchwały i zarządzenia dotyczące zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Jako zasady i tryb udzielania dotacji należy uznać te wszystkie wymogi zawarte w obowiązujących przepisach prawnych, które określają sposób ustalenia wysokości dotacji, krąg podmiotów, którym dotacja ma być przekazana, sposób przekazania tych środków, a także sposób i kontroli ich wykorzystania. Wymogi te muszą mieć podstawy w ogólnie obowiązujących przepisach prawa. Niektóre z nich muszą mieć także dodatkowe umocowanie w aktach prawa miejscowego, np. w uchwałach organów stanowiących j.s.t. dotyczących ustalania trybu udzielania i rozliczania dotacji dla przedszkoli, szkół i placówek publicznych oraz niepublicznych prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne. Przekazanie dotacji należy wiązać z faktycznym dokonaniem wydatku przez dotującego na rzecz beneficjenta. Dotacja musi mieć zatem zawsze charakter pieniężny [2].
W doktrynalnym ujęciu dotacja stanowi szczególny rodzaj wydatku z budżetu j.s.t., mający ściśle określony cel i dokonywany w trybie:
1) władczym, a więc określonym jednostronnie,
2) nieodpłatnym i bezzwrotnym,
3) w ściśle określonej wysokości,
4) podlegającym szczególnym zasadom rozliczania,
5) na rzecz osób trzecich,
6) na podstawie i w zakresie przewidzianym przez normy prawne [3].
Z budżetu j.s.t. udzielane są różne rodzaje dotacji dla różnych podmiotów i w różnym zakresie. Zgodnie z art. 218–221 u.f.p. dotacje przekazywane z budżetu j.s.t. dzielą się na dotacje podmiotowe, dotacje przedmiotowe i dotacje celowe [4].
Analizując przepisy u.f.p., można także dokonać podziału dotacji ze względu na kryterium podmiotu, któremu przekazywana jest dotacja. Wyróżnia się zatem dotacje udzielane na rzecz podmiotów zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz na rzecz innych podmiotów, niezaliczanych do sektora finansów publicznych. To zróżnicowanie znajduje uzasadnienie w odrębnych regułach, przewidzianych w u.f.p. określających udzielenie i rozliczenie dotacji przekazywanych na rzecz każdego z powyżej wymienionych rodzajów podmiotów.
W ujęciu normatywnym ustawodawca przyjął, że dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu j.s.t. oraz z państwowych funduszy celowych, przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych (art. 126 u.f.p.). Dotacje charakteryzuje brak powszechności oraz uwarunkowanie konieczności spełnienia określonych przez prawo wymagań. Wymagania te dotyczą:
1) zidentyfikowania podmiotu uprawnionego do otrzymania dotacji,
2) prawidłowego ustalenia podstawy do obliczenia dotacji,
3) przekazania dotacji w trybie określonym przez przepisy ogólnie obowiązujące, lub przez przepisy prawa miejscowego (w niektórych przypadkach ustawodawca wymaga dodatkowo zawarcia umowy),
4) wykorzystania dotacji zgodnie z wyznaczonym celem,
5) zasad rozliczania i sprawozdawczości z tytułu otrzymanych dotacji.
Warto zatem ustalić pojęcie poszczególnych rodzajów dotacji oraz reguły determinujące procedury realizacji ww. wymagań.
Przez dotacje podmiotowe, zgodnie z art. 218 w zw. z art. 131 u.f.p. rozumie się wydatki na dofinansowanie bieżącej działalności podmiotów, o ile tak stanowią odrębne ustawy. Uprawnienie do otrzymania dotacji jest zdeterminowane samym faktem prowadzenia działalności przewidzianej przez przepisy ustawowe. Do otrzymania takiej dotacji powinien wystarczyć jedynie wniosek podmiotu uprawnionego, bez konieczności spełnienia dodatkowych wymagań i zawierania odrębnej umowy. Wyjątkiem są np. dotacje na regionalne kolejowe przewozy pasażerskie [5]. Uzyskanie takiej dotacji z budżetu j.s.t. musi być poprzedzone odrębną umową zawartą między organem samorządu województwa a przewoźnikiem kolejowym. W umowie takiej należy określić wysokość dotacji za przewozy wykonywane w ramach obowiązku służby publicznej i terminy jej płatności oraz sposób rozliczenia dotacji, zasady zwrotu niewykorzystanej części dotacji oraz sposób rozliczenia deficytu przewozów [6].
Dotacje podmiotowe, według obecnie obowiązujących przepisów, mogą otrzymywać m.in. samorządowe instytucje działalności kulturalnej [7], przedszkola i placówki publiczne prowadzone przez podmioty nienależące do sektora finansów publicznych na podstawie art. 80 i 90 ustawy o systemie oświaty [8] oraz centra lub kluby integracji społecznej na podstawie art. 10 i 18 ustawy o zatrudnieniu socjalnym [9].
Dotacje przedmiotowe, zgodnie z art. 219 w zw. z art. 130 ust. 1 u.f.p., stanowią wydatki budżetu j.s.t. przeznaczone na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowane według stawek jednostkowych. Zatem cechą odróżniającą dotacje przedmiotowe od podmiotowych jest przede wszystkim konieczność ich kalkulowania według stawek jednostkowych. W świetle art. 15 u.f.p. dotacje takie mogą otrzymywać zakłady budżetowe. Dofinansowane przez ten rodzaj dotacji były najczęściej usługi świadczone w zakresie komunikacji miejskiej, administrowania zasobem mieszkaniowym, zaopatrzenia w wodę, zbiorowego odprowadzania ścieków itp. Łączna kwota dotacji przedmiotowej dla zakładów budżetowych powinna być iloczynem liczby usług lub liczny wyrobów objętych dotowaniem, świadczonych przez zakład budżetowy w danym roku i stawki dopłaty do przyjętej jednostki miary wyrobu lub świadczonej usługi.
W praktyce prawidłowe ustalenie jednostki wyrobu lub usługi, dla których obowiązują jednostkowe stawki dopłat, stwarza problemy. Stawka ta musi być specyficzna, odniesiona do konkretnego rodzaju działalności lub poszczególnego wyrobu, jej obliczenie nie może się opierać na łącznych kwotach przychodów i kosztów zakładu, jeżeli wykonuje on więcej niż jeden rodzaj działalności. Kwoty i zakres dotacji określa uchwała budżetowa. Stawki jednostkowe dopłat do wyrobów lub usług ustalane są przez organ stanowiący j.s.t. w drodze odrębnej uchwały. Ustawodawca w zasadzie nie określił horyzontu czasowego dla uchwały dotyczącej tych stawek. Może ona być podejmowana na okres roku kalendarzowego albo na dłuższy czas [10].
W stanie prawnym, który zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2011 r., podmiotem jedynie uprawnionym do otrzymywania dotacji przedmiotowych będzie zakład budżetowy. Wprawdzie art. 29 ust. 2 u.f.p. dopuszcza możliwość otrzymania dotacji przedmiotowych przez inne podmioty, o ile odrębne przepisy tak stanowią, ale dotychczas ustawodawca nie podjął żadnej inicjatywy w tym zakresie. Można więc przypuszczać, że w u.f.p. stworzono możliwość rozszerzenia kręgów podmiotów, które będą mogły otrzymywać taki rodzaj dotacji.
Dotacje celowe w świetle art. 220 ust. 1 oraz art. 221 ust. 1 u.f.p. to wydatki budżetowe j.s.t. stanowiące pomoc dla innych j.st., a także dla podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku, z przeznaczeniem na sfinansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych związanych z działalnością danej j.s.t. Ten rodzaj dotacji służy sfinansowaniu w całości lub dofinansowaniu realizacji zadania publicznego, przekazanego podmiotowi dotowanemu albo przejętego przez ten podmiot. Istnieje olbrzymia różnorodność rodzajów dotacji celowych, a także zasad i trybów ich udzielania. Jest to rezultat zróżnicowanego uregulowania poszczególnych kwestii w ustawach ustrojowych i w ustawach materialnego prawa administracyjnego.
Zawarcie odrębnej umowy musi poprzedzać zaplanowanie w budżecie kwoty dotacji. Obowiązek zawarcia takiej umowy jest cechą konstytutywną, która odróżnia dotację celową od innych rodzajów dotacji. Treść umowy o przyznaniu dotacji celowej wyznaczona jest przez art. 250 u.f.p. Zgodnie z tym przepisem, o ile odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają inaczej, tryb i zasad udzielania lub rozliczania dotacji, udzielenie dotacji celowej następuje na podstawie umowy, którą zawiera zarząd j.s.t. Umowa taka powinna przesądzić:
1) wysokość dotacji,
2) cel lub opis zadania rzeczowego, na którego realizację są przekazywane środki dotacji,
3) termin wykorzystania dotacji (nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego),
4) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji,
5) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji (z tym, że termin ten nie może być dłuższy niż terminy zwrotu określone w dziale V u.f.p.).
Wymogi dotyczące treści takiej umowy mają zatem zastosowanie tylko wówczas, gdy ustawodawca nie wprowadzi szczególnych regulacji, stanowiących podstawę prawną do zawarcia umowy. Charakterystyczne jest, że ustawodawca ustalając treść umowy o udzielenie i rozliczenie dotacji celowej przewidział otwarty katalog jej elementów. Posłużył się bowiem sformułowaniem «w szczególności». Oznacza to, że elementy wskazane w powołanym przepisie ustawy muszą się znaleźć w treści takiej umowy. Zarząd j.s.t. może jednak wprowadzić do treści umowy także inne elementy.
W obecnie obowiązujących przepisach występuje obszerny katalog podmiotów, które mogą otrzymywać dotacje celowe. Ze względu na cel działalności mogą to być np. dotacje na:
1) dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji zakładu budżetowego (art. 15 ust. 3 pkt 3 u.f.p.);
2) dofinansowanie zadań bieżących finansowanych z udziałem środków pochodzących ze środków UE oraz niepodlegających zwrotowi pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA, której beneficjentem jest zakład budżetowy (art. 15 ust. 3 pkt 2 u.f.p.);
3) sfinansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji służącym ochronie środowiska lub gospodarce wodnej (art. 403 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska) [11];
4) sfinansowanie bądź dofinansowanie prac konserwatorskich lub remontu zabytków wpisanych do rejestru na rzecz właściciela lub posiadacza takiego zabytku (art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [12]);
5) sfinansowanie bądź dofinansowanie zadań w zakresie zapobiegania chorobom, urazom, promocji zdrowia czy też remontów i inwestycji realizowanych przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (art. 55 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej) [13];
6) dofinansowanie realizacji zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej (art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej [14]);
7) pomoc społeczną (art. 25 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej [15]);
8 ) rozwój sportu kwalifikowanego (art. 2 ust. 3 ustawy o sporcie kwalifikowanym [16]);
9) działalność publicznych uczelni wyższych (art. 93 ust. 6 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym [17]);
10) pokrywanie części kosztów działalności bieżącej i inwestycyjnej funkcjonowania Policji (art. 13 ust. 3 ustawy o policji [18]);
11) działania wykonywane przez jednostki działające na podstawie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (art. 16 ust. 1) [19].
Szczególnym rodzajem dotacji celowej jest dotacja, która może być udzielona innej j.s.t. na konkretne określone jej zadanie (art. 220 ust. 1 u.f.p.). Udzielenie takiej dotacji musi być jednak poprzedzone podjęciem przez radę gminy odrębnej uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej [20]. Zaplanowanie w budżecie wydatków na pomoc finansową udzieloną innym j.s.t. bez uprzedniego podjęcia przez radę gminy stosownej uchwały stanowi natomiast istotne naruszenie prawa [21].
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmowano, że uchwała organu stanowiącego w sprawie udzielenia pomocy finansowej dla innej j.s.t. winna w sposób konkretny i jasny określać zadania, na realizację których pomoc finansowa jest przeznaczona, jak również zawierać kategoryczne sformułowanie o udzieleniu takiej pomocy [22].
W art. 221 ust. 1 u.f.p. przewidziano, że dotacja celowa z budżetu j.s.t. może być udzielona jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, o ile realizują one zadania j.s.t. Z przepisu tego wynika, że prawo do ubiegania się o taką dotację ma jednostka niezaliczona do sektora finansów publicznych, która prowadzi działalność non-profit, pod warunkiem, że zadanie, na które , ubiega się o dotację, jest zadaniem publicznym związanym z realizacją zadań jednostki dotującej [23].
Zlecenie zadania i udzielenie dotacji może nastąpić w dwóch trybach. Jeżeli będą to zadania wymienione w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, to zlecenie zadania i udzielenie dotacji celowej następuje według zasad i trybu przewidzianych w tej ustawie. W art. 12– 5 u.d.p.p. ustawodawca uregulował zasady ubiegania się o udzielenie dotacji i tryb postępowania. Zasady zawierania umów o powierzenie zadania publicznego przewidziane zostały w art. 16 u.d.p.p., zaś tryb kontroli i zasady sporządzania sprawozdań zawarto w art. 17–18 u.d.p.p. Podstawą do udzielenia tej dotacji celowej jest więc umowa zawarta także na zasadach przewidzianych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W przepisach tej ustawy zostały także przesądzone wszystkie inne kwestie decydujące o udzieleniu tej dotacji, tj. tryb ubiegania się o dotację, jej rozliczenia oraz kontroli wykonania dotowanego zadania.
Jeżeli jednak zadanie nie mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie, to zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje na podstawie odrębnej umowy, którą zawiera j.s.t. z podmiotem dotowanym (art. 221 ust. 2 u.f.p. w zw. z art. 9 ust. 1 u.s.g., art. 6 ust. 1 u.s.p., art. 8 ust. 1 u.s.w.). W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z drugim trybem zlecenia zadania i udzielenia dotacji. Dotacja jest wówczas udzielana na podstawie umowy, której treść musi spełniać wszystkie wymogi wymienione w art. 221 ust. 3 u.f.p., powinna zatem określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym celu, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywanego zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji.
Ustawodawca ustalił zamknięty katalog elementów, które winny być zawarte w takiej umowie o dotację. Bardzo ważne jest precyzyjne określenie celu, na jaki dotacja ma być wykorzystana. Zbyt ogólne ustalenia w tym zakresie uniemożliwią ustalenie rodzaju dotacji oraz prawidłową kontrolę jej wykorzystania.
Tryb ubiegania się o taką dotację, jej rozliczenia oraz tryb kontroli wykorzystania muszą być określone w uchwale podjętej przez organ stanowiący. Uchwała taka powinna przede wszystkim ustalać rodzaje zadań, które mogą zostać zlecone, tryb postępowania, jaki powinien być stosowany przez organy j.s.t. wobec potencjalnych beneficjentów ubiegających się o przyznanie dotacji, zasady przyznawania i rozliczania dotacji oraz sposób kontroli wykonanego zadania. Uchwała organu stanowiącego j.s.t. jako akt prawa miejscowego musi być podjęta z uwzględnieniem jawności postępowania w zakresie udzielenia dotacji i jej rozliczenia (art. 221 ust. 4 u.f.p.). Oznacza to, że powinna być ogłoszona na zasadach i w trybie przepisów ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Ponadto sposób postępowania przy jej podejmowaniu musi wypełniać dyspozycję art. 34 u.f.p. oraz uwzględniać wymogi dotyczące zlecania zadań przewidziane przez przepisy p.z.p. (o ile ustawa ta w konkretnym przypadku powinna być stosowana).
Kolegia regionalnych izb obrachunkowych weryfikują treść przedkładanych uchwał nie tylko z punktu widzenia ich zgodności z ustawami prawa materialnego, kreującymi podstawę do zlecania zadania i przekazywania dotacji, ale także z ww. ustawami. W trakcie postępowania nadzorczego kolegia izb zwracają także uwagę, czy zasady i przesłanki udzielania dotacji sformułowane w takich uchwałach nie powielają lub modyfikują materii ustawowych.
W przypadku niewykorzystania części lub całości dotacji, wykorzystania części dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, a także w razie dotacji pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, podmiot dotowany jest zobowiązany, zgodnie z art. 251 u.f.p., do zwrotu dotacji. Obecnie obowiązująca ustawa zasady zwrotu niewykorzystanej części dotacji oraz dotacji nienależnych i pobranych w nadmiernej wysokości uregulowała w sposób nieco odmienny od zasad obowiązujących poprzednio. Według art. 251 u.f.p. dotacje udzielone z budżetu j.s.t. w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego będą podlegały zwrotowi do budżetu tej jednostki w terminie do 31 stycznia następnego roku. W przypadku, gdy termin wykorzystania dotacji będzie krótszy niż rok budżetowy, niewykorzystana część dotacji będzie podlegała zwrotowi w terminie 15 dni po upływie terminu wykorzystania dotacji. Od kwot dotacji zwróconych po terminie naliczane będą odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych począwszy od dnia następującego po upływie terminu zwrotu. Dotacje udzielone z budżetu j.s.t. według art. 252 u.f.p. wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrane nienależnie czy też w nadmiernej wysokości, będą natomiast podlegały zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 252 ust. 1 pkt 1 i 2. W przypadku, gdy termin wykorzystania dotacji będzie jednak krótszy niż rok budżetowy, zwrot będzie musiał być dokonany w terminie 15 dni po upływie terminu przewidzianego dla wykorzystania dotacji. W takiej sytuacji odsetki od dotacji podlegających zwrotowi do budżetu j.s.t. naliczane będą począwszy od dnia przekazania z budżetu j.s.t. dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, lub następującego po upływie terminów zwrotu w przypadku dotacji pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości.
Należy także zaznaczyć, że powyższe postępowania w sprawie zwrotu takich dotacji nie będzie miało charakteru powszechnego. Jeżeli odrębne ustawy określają zasady i tryb zwrotu dotacji w sposób odbiegający od reguł ustalonych w u.f.p., wówczas zwrot dotacji będzie realizowany według zasad przewidzianych w szczególnych ustawach. Sytuacja taka występuje w odniesieniu między innymi do dotacji udzielonych na podstawie ustawy u.d.p.p. Podsumowując, przedmiotem działań nadzorczych ze strony r.i.o. w kwestii dotacji będą więc nie tylko uchwały organów j.s.t. dotyczące np. ustalenia stawek dotacji przedmiotowych dla zakładów budżetowych, trybu udzielania dotacji, sposobu ich rozliczania oraz sposobu kontroli zleconego zadania, ale także prawidłowy sposób ujęcia kwot wydatków na dotacje w podziałkach klasyfikacji budżetowej.
The literature
1. Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunko-wych (tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.), dalej określana jako r.i.o.
2. Orzeczenie regionalnej komisji orzekającej z dnia 27 kwietnia 2007 r., Biuletyn Naruszenia Dyscypliny Finansów Publicznych 2007, nr 3, s. 4.
3. Augustyniak-Górna, Т. Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego (w:) Gospodarka budżetowa jednostek samorządu terytorialnego, red. W. Miemiec, Warszawa 2006, s. 83 i n.; E. Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne. Warszawa, 2007. S. 108 i n.
4. Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm., dalej określana jako u.f.p.
5. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst. jedn.: Dz.U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.).
6. Elementy umowy są określone także w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie organizowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich (Dz.U. Nr 95, poz. 953).
7. Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.).
8. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
9. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. Nr 122, poz. 1143 z późn. zm.).
10. Zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz.U. z 006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), ustalanie stawki na usługi w tym zakresie powinno być dokonywane corocznie.
11. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.).
12. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.).
13. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.).
14. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).
15. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.).
16. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 155, poz. 1298 z późn. zm.).
17. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).
18. Tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 z późn. zm.).
19. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz.U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) dalej zwana u dpp.
20. Uchwała Kolegium RIO w Białymstoku z dnia 12 sierpnia 2008 r., OSS 2008 nr 4, s. 101.
21. Uchwała Kolegium RIO w Gdańsku z dnia 30 stycznia 2008 r., OSS 2008 nr 4, s. 116.
22. Wyrok WSA z dnia 6 marca 2007 r., V SA/Wa 668/07, LEX nr 341325.
23. Należy przyjąć, że ogólny cel działalności podmiotu nienastawiony na osiąganie zysku powinien przesądzać o możliwości udzielenia dotacji z budżetu j.s.t., por. M. Szydło, Zlecanie przez jednostki samorządu terytorialnego tworzonym przez siebie spółkom kapitałowym zadań publicznych, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 9.
The paper describes the concept and basic characteristics of expenditures made in the legal form of subsidies from the budget of local governments. It also characterizes the types of subsidies, highlighting the objective, subjective and targeted ones. We carefully analyzed the conditions and liability to receive and estimate subsidies, as well as the consequences of their misuse.
